سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان یک اختلال زنانه است که شایع‌ترین علت ناباروری قابل درمان در زنان است. در حالت طبیعی یک زن در هر ماه، یک بار تخمک‌گذاری دارد؛ یک فولیکول در تخمدان رشد کرده و در نهایت تخمک از داخل فولیکول غالب، آزاد می‌شود. در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، به جای تولید یک فولیکول غالب، مقدار زیادی فولیکول کوچک تولید می‌شود و تعادل هورمونی به هم می‌خورد، از این روست که باروری در این افراد مختل می‌شود.
طیف علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک متفاوت است. وجود و شدت این علائم نه تنها در هر فرد مبتلا متفاوت است، بلکه بسیاری از علائم آن مانند خستگی، افزایش وزن و قاعدگی‌های نامنظم یا دردناک، مشابه علائم بیماری‌های دیگر است که همین امر تشخیص افتراقی را مشکل می‌سازد. همچنین ممکن است برخی از زنان مبتلا به این بیماری هیچ علائمی از خود بروز ندهند.
رابطه چاقی، به عنوان ویژگی شاخص، با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یک رابطه دوطرفه است، از یک سو به عنوان یک ریسک فاکتور برجسته سندرم تخمدان پلی کیستیک است و از سوی دیگر خود این سندرم می‌تواند سبب تشدید چاقی شود. به عبارت ساده‌تر چاقی هم به عنوان یک علامت و هم به عنوان یک عارضه‌ی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مطرح است.
افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای سطوح بالاتر هورمونهای جنسی مردانه و حساسیت کمتر به هورمون انسولین هستند. انسولین هورمونی است که به طور طبیعی متابولیسم درشت‌مغذی‌ها لازم است و افزایش سطوح آن با افزلیش میزان قند خون و افزایش ذخیره چربی در سلول‌های بافت چربی همراه است. سطوح بالای انسولین موجب می‌شود تا تخمدان‌ها مقدار زیادی تستوسترون تولید کنند که در رشد و رقابت فولیکول‌ها و در روند طبیعی تخمک‌گذاری اختلال می‌کند. همچنین انسولین بالا سبب کاهش سطوح گلوبین متصل شونده به هورمونهای جنسی می‌شود. سطوح بالای هورمونهای جنسی مردانه با الگوی چاقی مردانه مرتبط هستند که به همین خاطر شاهد چاقی‌های شکمی در این افراد هستیم. چاقی موضعی شکمی با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی و سایر بیماری‌های مزمن در ارتباط است. از طرفی طبق برخی یافته‌های علمی چاقی خود سبب تشدید سایر علائم این سندرم می‌شود.
از جمله رایج‌ترین داروهای تجویزی برای تنبلی تخمدان، متفورمین هست که خود به کاهش مقاومت به انسولین و کاهش وزن کمک می‌کند. برخی مطالعات نشان داده اند کاهش 5 تا 10 درصدی وزن، در مقایسه با متفورمین در تحریک تخمک گذاری در افراد مبتلا به این سندرم اثرگذاری بهتری دارد. یک رژیم غذایی اصولی با کالری و شاخص گلیسمی پایین و فیبر بالا سبب بهبود چشمگیر علائم می‌شود.
